Serdar Kaya / Sağlık Olsun

HAMİLELİKTE ENFEKSİYONLARDAN NEDEN KAÇINMALIDIR?

Serdar Kaya / Sağlık Olsun

  • 1256

Hamileyseniz veya hamilelik planlıyorsanız enfeksiyonlardan kaçınmak; yani enfeksiyon kapmamaya çalışmak önemlidir. 
Bunun nedenleri, belirli enfeksiyonlara yakalanmanız durumunda:
Gebelikte bağışıklık sistemi daha baskılanmış olacağından; enfeksiyon hamile olmayan insanlarda olduğundan daha kötü seyredebilir. 
Enfeksiyon hamileyken bebeğe geçebilir. 
Bazı enfeksiyonlar bebek doğduktan sonra da sorun yaratabilir. 
Bazı enfeksiyonlar düşüğe veya erken doğuma yol açabilir.
Gebelik öncesi bazı enfeksiyonlar tüpleri etkileyerek dış gebeliği kolaylaştırabilir veya tüplerde tıkanıklık yaparak da bebek sahibi olma durumlarını etkileyebilir.

GEBELİKTE ENFEKSİYONLARA YAKALANMA RİSKLERİ?
Hamileler de herkes gibi farklı kaynaklardan enfeksiyon kapabilir. Örneğin: yakın çevresinden, diğer insanlardan, hayvanlardan, sivrisineklerden ve bazı yiyeceklerden enfeksiyon kapabilirler.

HAMİLELİKTE AŞILANMA YAPILABİLİR Mİ? AŞILANMALI MIYIM? VE AŞILANMA HAMİLELİKTE NEDEN ÖNEMLİDİR?  
Aşılar bazı ciddi veya ölümcül enfeksiyonları önleyebilir. Protein bazlı aşıların gebelikte alınması güvenlidir. İçinde etkinliği azaltılmış canlı virüs partikülü içeren canlı aşılar ise yapılmamalıdır. 
Bazı aşıların hamilelik sırasında alınması güvenlidir ve de önemlidir. Bu aşılar çeşitli hastalıklara karşı hamileleri koruyucudurlar:
•    Grip (influenza virüsü) – Grip ateş, titreme, kas ağrıları, öksürük, balgam, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, nefes darlığı gibi semptomlara neden olabilir.  Hamileler hamile olmayanlara göre grip olurlarsa hastalığı daha şiddetli geçirebilirler. Hastalık alt solunum yollarına ve akciğerlere de ilerleyebilir; viral hastalığa bakteriyel hastalıklar da eklenebilir veya eşlik edebilir. 

•    Tetanoz, difteri ve boğmaca – Tetanoz, kasların anormal çalışmasına neden olur. Difteri, boğazın arkasında solunum problemlerine yol açabilecek kalın bir örtüye neden olabilir. Boğmaca şiddetli öksürüğe neden olur. Daha önce yapılmış olsa bile, tetanoz, difteri ve boğmaca aşısını ki bu aşı sağlık ocaklarında yapılır ve adı ‘’Tetanoz aşısı’’ olarak bilinir ve 20 ila 24. gebelik haftalarında yaptırmanız önerilir. Boğmacaya yakalanan bebekler de çok hasta olabilir.


•    COVİD-19, yani koronavirüs hastalığı: Bu hastalığa SARS-CoV-2 adlı bir virüs neden olur. 2019’dan beri yapılan ve yapılmakta olan nispeten kısa zamandaki verilere ve yapılan çalışmalara göre hamilelik sırasında COVID-19 aşısının güvenli olduğu bulunmuştur. Tüm Gebelerin Covid-19 aşısını yaptırması tavsiye edilmektedir. Hamilelerin COVID-19'a yakalanmaları durumunda ciddi şekilde hastalanma olasılıkları daha yüksektir, bu nedenle aşı olmak özellikle önemlidir.

HAMİLELİKTE HASTALIK YAPABİLECEK DİĞER ENFEKSİYONLAR NELERDİR?  
Diğer birçok enfeksiyonlar da gebelere ve anne karnındaki bebek için de sağlık sorunlarına neden olabilir:
•    "Beşinci hastalık" olarak da adlandırılan Parvovirus: Parvovirus insandan insana bulaşır. Yüzde, göğüste, sırtta, kollarda ve bacaklarda kızarıklığa neden olabilir. Ayrıca eklem ağrılarına ve vücut ağrılarına da neden olabilir. Parvovirüsü olan birinin yanında bulunduysanız veya temas öyküsü varsa, doktorunuza veya ebenize söyleyiniz. Enfeksiyonu kontrol etmek için kan testi yapılması gerekebilir.
•    Toksoplazmoz: İnsanlar pişmemiş et yemekten veya bir kedinin tuvaletini temizlerken kedi, köpek, veya evcil hayvan atıklarına dokunarak toksoplazmoz alabilirler. Toksoplazmoz genellikle yetişkinlerde semptomlara neden olmaz; ama bebeğe geçebilir. Bu durum için kan testleri, ultrason ile yakın izlem ve uzun süren antibiyotik tedavileri gerektirebilir.
•    Rubella – Kızamıkçık: rutin çocukluk çağı kızamıkçık aşısının başlamasından bu yana görülme sıklığı belirgin şekilde azalmış olan bir çocukluk çağı hastalığı olup; bu virüs çoğu konakta kendi kendini sınırlayan bir enfeksiyona neden olur. Ancak gebelikte ise gelişmekte olan fetüs üzerinde potansiyel olarak olumsuz etkileri olabilir. Kızamıkçık antikorları için tarama rutin olarak kadın doğum uzmanları tarafından yapılmaktadır. İnsandan insana nazofaringeal sekresyonlardan direkt damlacık teması ile bulaşır, üst solunum yollarının lenf dokusunda çoğalır ve hematojen olarak yayılır. Konjenital enfeksiyon, maternal viremi, virüsün plasenta boyunca hematojen yayılmasıyla ortaya çıkar. 
•    "CMV" olarak da adlandırılan sitomegalovirüs: CMV, cinsel ilişki ve tükürük, idrar ve diğer vücut sıvıları yoluyla yayılabilir. Ateş, boğaz ağrısı veya vücut ağrılarına neden olabilir. Bu belirtilere sahipseniz doktorunuza veya ebenize söyleyiniz. CMV'yi kontrol etmek için kan testi yapabilirler.
•    Grup B Streptekok: B Grubu streptokok (GBS), hamilelerde, yeni doğan bebeklerde ve üç aylıktan küçük bebeklerde ciddi enfeksiyonlara neden olabilen bir bakteridir. GBS genellikle sindirim sisteminin (kolon) alt kısmında ve vajinada bulunur. Her 4 kişiden biri taşıyıcı olmakla birlikte GBS taşıyıcısı olan hamile kadınlar nadiren GBS enfeksiyonları geliştirirler. GBS, sistit, idrar yolu enfeksiyonlarına, bebeğin içinde bulunduğu hareket etiği fetüsü çevreleyen amniyotik sıvının (suyunun) enfeksiyonuna ve doğumdan sonra da rahmin enfeksiyonuna neden olabilir. Hamilelik sırasında GBS enfeksiyonları erken doğuma veya bebek rahimdeyken enfekte olursa kayıplara neden olabilir.
•    Bakteriyel Vaginozis -BV: Sık rastlanılan vajinal enfeksiyonlardan olup sitokin üretimini düzenleyen genlerin polimorfizmi olan bireylerde BV gibi enfeksiyöz uyaranlara karşı daha büyük bir proinflamatuar immün yanıt görülür ve bu bireylerde artan sitokin indüksiyonu daha sonra membranların yırtılmasına, suyun gelmesine ve koryoamnionit gibi enfeksiyonlara yol açabilir. 
•    Listeria: Ateş, titreme ve sırt ağrısına neden olabilir. Listeria bazı pişmemiş çiğ yiyecekleri yemekten bulaşabilir. Bu nedenle doktorlar hamilelerin çiğ süt, yumuşak peynirler ve şarküteri ürünleri gibi belirli gıdalardan kaçınmasını tavsiye ederler.  
•    Zika virüsü – İnsanlar dünyanın bazı yerlerinde sivrisinek ısırığından Zika kapabilir. Virüsü olan biriyle korunmasız cinsel ilişki yoluyla da Zika'ya yakalanmak mümkündür. Zika'lı çoğu insanda sadece ateş, döküntü, eklem ağrısı ve baş ağrıları gibi hafif semptomlar görülebilir veya semptom görülmez. Hamileyseniz ve yakın zamanda Zika'nın bulunduğu bölgelerden birine seyahat ile gittiyseniz, doktorunuza veya ebenize söyleyiniz. Anne asemptomatik olsa bile, gebelik sırasında bebeğe bulaşma ile konjenital enfeksiyon (örneğin, majör fetal merkezi sinir sistemi anomalileri) için değerlendirme yapılması gerekebilir.

HAMİLELİKTE ENFEKSİYONLARDAN NASIL KORUNMALIYIM?  

El yıkama çok önemlidir. Özellikle yemek hazırladıktan sonra ellerinizi sık sık yıkayın. Ayrıca banyoyu kullandıktan, çocuk bezi değiştirdikten, bahçeyle uğraştıktan veya çöp veya hayvanlara dokunduktan sonra da ellerinizi yıkayın.  
Yiyecekleri, içecekleri veya yemek kaplarını başkalarıyla paylaşmaktan kaçının. Yemeğin hazırlanması, pişirme, saklama ve servis hijyeni gibi konularda gıda güvenliğine çok dikkat edin.
Sivrisinek kovucu spreyler kullanarak, pantolon ve uzun kollu gömlek giyerek ve alacakaranlıkta içeride kalarak sivrisinek ısırıklarından kaçının.
Eşinizden, partnerinizden cinsel ilişki ile enfeksiyon kapma ihtimaliniz varsa, prezervatif kullanın.
Ciddi enfeksiyonlara yakalanabileceğiniz ülkelere seyahat etmekten kaçının.
Sıçan, hamster veya farelerden uzak durun ve temastan kaçının.
Kedi veya köpek evcil hayvanlarınızın tuvaletini temizlemekten kaçının: Eğer tuvaletini temizlemeniz gerekiyorsa, eldiven kullanın ve sonrasında ellerinizi güzelce yıkayın. 
Aile üyelerinizin; yakınlarınızın aşılarının güncel olduğundan emin olun, böylece onlar da sağlıklı kalırlar.
Kalabalık ortamlarda ve hastanelerde maske kullanın.

HAMİLELİKTE ENFEKSİYONLAR NASIL TEDAVİ EDİLİR?  
Tedavi enfeksiyon türü, size ve bebeğinize zarar verme ihtimallerine karşı doktorunuz tarafından planlanır.  Bazı hastalıklarda ve hastalığı şiddetine göre destek tedavisi ve vitaminler yeterli olurken; bazı durumlarda antiviral ve antibakteriyel tedaviler verilmekte; izolasyonlar ve hastaneye yatarak tedaviler bile gerekebilmektedir. 
 

Yazarın Diğer Yazıları