Nuray Bartoschek

Çocukla İletişim 1

Nuray Bartoschek

  • 3420

Çocuklarımızla iletişim kurarken eğitim düzeyimiz, yaşımız, yaşam birikimimiz ne olursa olsun aslında hepimiz birtakım yanlışlar yapıyoruz. Önemli olan bu yanlışları yaptığımız an farkına varabilmek ve sonrasında çocukla iş birliğine dayanan sağlıklı bir iletişim kurabilmek. Çocukla iletişimde iş birliğinin ne şekilde sağlanabileceğini paylaşmadan önce çocukla iletişim sırasında sıklıkla yapılabilen hatalardan bahsetmekte fayda var:

•    Suçlama ve ayıplama (“Hep aynı şeyi yapıyorsun, kaç defa söyleyeceğim sana, okuldan gelince el yıkanacak, ne biçim bir çocuk oldun sen?”)

•    Ad Takma, etiketleme (“Tembelin tekisin!” “Hiçbir işe yaramazsın”)

•    Tehdit (“Ödevler bugün bitmezse yarın evden çıkmayacaksın”, “Ders çalışmazsan bilgisayarda oynamak yok.”)

•    Emir verme (“Odana git ve ben çağırana kadar gözüme gözükme!”)

•    Nutuk atma (“Ben senin yaşındayken…..”, “Bizim zamanımızda ..”)

•    Kurban rolüne soyunma (“Senin yüzünden neler çekiyorum ben, sen hasta ettin beni sen!”, “Neden bana bunu yapıyorsun, senin yüzünden mutsuzum.”)

•    Kıyaslama (“Arkadaşının/abinin  notları hep çok iyi , onun  kadar olamadın”)

•    Alay etme (“Amma yavaşsın, devam et devam et bu gidişle birinci olursun”)

Yapılan bu yanlışları mümkün olduğunca azaltmak ve çocuğunuzla iş birliği içinde bir iletişim sürdürmek için şunlar önerilebilir:

•    Gördüğünüzü veya sorunu açıklayın (“Yatağın üzerinde ıslak bir havlu var”)

•    Bilgilendirin (“O ıslak havlu benim yatağımı ıslatıyor”)

•    Kısaca Söyleyin (“Havlu!”)

•    Duygularınızdan bahsedin (“Islak bir yatakta uyumak istemiyorum”)

•    Not yazın (“(havlu askısının üzerine) Lütfen beni yerime asın ki kuruyabileyim”)

Çocukla kurulan iletişimde değinilmesi gereken önemli bir diğer konu da “ceza”dır. Ebeveyn olarak çocuklarınızın yanlış yaptığı bir şeyi düzeltmek istemeniz veya yapmamaları gereken bir şeyi yaptıklarında onları birtakım sonuçlarla karşı karşıya bırakmak istemeniz oldukça anlaşılır. Bu noktada ceza vermeye alternatif olarak şu öneriler sunulabilir:

•    Karşı çıktığınız noktayı (kişiliğine gönderme yapmadan) üzerine basarak belirtin

•    Beklentilerinizi açıkça belirtin

•    Çocuğa hatalarını nasıl düzeltebileceğini gösterin

•    Seçenek sunun

•    Harekete geçin

•    Çocuğunuza hatalarının sonuçlarını tahlil etmesi için bir şans tanıyın

*** Örnekler:

***Baba : “Sen iyice kontrolden çıktın, bu akşam sana televizyon falan yok.”

Karşı çıktığınız noktayı (kişiliğine gönderme yapmadan) üzerine basarak belirtin:

Baba: “Bu yaptığın çok gürültü çıkartıyor. Fazla gürültü insanları rahatsız edebilir.”

***Baba: “Bir kere daha bağırdığını duyarsam fena olur!”

Seçenek sunun:

Baba: “Burada bağırılmaz. Seçeneklerin şunlar; ya sessizce yürürsün ya da annenle arabada beklersin. Kararı sen ver.”

***(Çocuk bağırmaya devam ediyor)

Harekete geçin:

Baba: “Arabada beklemeye karar verdiğini görüyorum.”

Ceza vermektense şunları yapmak daha faydalı olabilir:

•    Duygularınızı sert ama çocuğun kişiliğine saldırıda bulunmadan açıkça belirtin.

“Salon  dağınık olduğunda çok huzursuz oluyorum”

•    Beklentilerinizi açıkça belirtin

“Oyuncakların, kullandığın eşyaların sonra yerine konulmasını beklerim”

•    Çocuğa hatalarını nasıl düzeltebileceğini gösterin

“Oyuncaklarını bu kutuya koyup odana götürebilirsin”

•    Seçenek sunun

“Ya oyuncaklarını oynadıktan sonra toplayıp odana koyarsın ya da salonda oyunca oynama  hakkını kaybedersin, kararı sen ver”

•    Harekete geçin

Çocuk: Neden  ceket giymeliyim?

Baba: Sence neden?
 

Yazarın Diğer Yazıları