PSİKOLOG SAADET ELEVLİ

PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK

PSİKOLOG SAADET ELEVLİ

  • 783

Hayat ırmağında, bir salın üzerinde yol almaya çalışan insanoğlu, beklenmedik ve zorlayıcı olaylarla karşılaştığında, elinde küreklerle hayatta kalmaya ve hayat yolunda, hayatını sürdürmeye çalışır. Bazen dalgalı sularla mücadele eder, bazen sığ sularda bataklığa saplanır, bazen de devrilme tehlikesiyle karşı karşıya kalırken, düşe kalka yol almaya devam eder… Bazıları zor anlarda can yeleklerini takıp, yakınındakilerin desteği ile yol alabilirken, bazıları dalgalı sularda savrulurken saplandığı bataklıklardan tek başına yeni deneyimlerin kazandırdığı yeni öğrenmelerle daha güçlü bir şekilde sallarıyla yolculuğa devam ederler. 
Psikolojik sağlamlık, zor yaşam olayları ile baş edebilme, uyum sağlayabilme, ilerleyebilme, zorlayıcı stres içeren durumlar karşısında, olumsuzluklara karşı kendini toparlayabilme ve iyileştirme gücü olarak tanımlanmaktadır. Bazen hayatın kaçınılmaz bir parçası olan beklenmedik, kontrol edilemez olumsuz olaylar, ölüm, kayıp, kaza gibi travmatik olaylara rağmen hayat yolculuğuna devam eden insanın, bu yaşam olaylarını nasıl yönettiği, beklenmedik olumsuz olaylar içinde yolculuğuna devam edebilmeyi ne oranda başarabildiği, kişinin psikolojik sağlamlığı ile ilgilidir. Dolayısı ile psikolojik sağlamlığı, zor koşullar altında, zorluk ve güçlüklere rağmen, hayat yolunda, beklenmedik başarılar göstermek ve yine, yeni, yeniden hayat yolculuğuna, kaldığı yerden devam edebilmek olarak da tanımlayabiliriz. Bir anlamda psikolojik sağlamlığı, her şeye rağmen ayakta kalabilmek, kendi ayakları üzerinde yürümeye devam edebilmek de diyebiliriz. 
Araştırmalar, psikolojik sağlamlık düzeyi yüksek bireylerin, stresli ve zorlayıcı yaşam olaylarıyla daha kolay baş edebildiklerini, hayatın beklenmedik olumsuzlukları ile daha iyi mücadele edebildiklerini göstermektedir. Psikolojik sağlamlığı yüksek bireylerin aynı zamanda, psikolojik rahatsızlıklara yakalanma riskinin de daha düşük olduğu görülmektedir. Bu açıdan, psikolojik sağlamlık, ruhsal bağışıklığı pozitif yönde etkileyen koruyucu bir özellik olarak da değerlendirilebilir.
Yoksul bir ailede büyüyen, oto tamirciliği yapan Sochiro Honda’nın büyük bir emekle çalışıp kurduğu fabrikası İkinci Dünya Savaşı’nda yerle bir olur. Honda yeniden fabrikasını kurmak için harekete geçer ve savaş enkazlarından topladığı parçalar, asker telsizlerinin donanımını bisiklete monte ederek il motorsikleti geliştirir. Defalarca başarısızlık denemelerine maruz kalan, iflas eden kendi kurduğu şirketinden kovulan Steve Jobs, her defasında yeni bir hayal kurarak üretmeye devam eder. Gözlerini kaybetmesine rağmen Aşık Veysel bağlamayı kendine dost edinerek, sayısız eserler üretmeye, insanların dilinde ve kalbinde yaşamaya devam eder. 
Örseleyici ve zorlayıcı olumsuz yaşam olayları ile baş edebilen bireyler “sağlam ve dayanıklı” olarak değerlendirilir. Honda, Steve Jobs ve Aşık Veysel’in hayat yolculuklarında karşılarına çıkan olumsuz olaylardan güçlü çıkabilmeyi başarabilmiş, bir anlamda psikolojik sağlamlık ve dayanıklılık düzeyi yüksek bireylerdir. Psikolojik sağlamlığı yüksek bireyleri diğerlerinden ayıran, yaşadıkları zorlayıcı olayların onları güçlendirmesidir. Psikolojik sağlamlığı yüksek bireyler, düştükleri yerden toparlanma gücünü kullanarak kalkarken kendi sağlamlık güçlerini de geliştirirler, yaşamın zor ve acı duygularını kabul ederek, bu duygularla birlikte iyileşme yönünde kendilerine yol açarak, deneyimlerinden güçlenerek, çözümler üreterek çıkmayı başarırlar. Yaşamsal zorluk ve güçlük, onları güçlendirir. 
Araştırmalar psikolojik sağlamlığın geliştirilebilir olduğunu göstermektedir. Yaşadığımız yüzyılda geçek şu ki, stres kaçınılmazdır. Stres ve yaşamsal zorluklarla baş etmede önemli bir faktör de psikolojik sağlamlığı güçlendirmektedir. Psikolojik sağmalığı geliştirmek için ise şunlar önerilmektedir;
-Yaşadığımız olayların her birinin bizlere yeni şeyler öğrettiği, yaşam becerilerimizin gelişimini desteklediğine dair farkındalık kazanmak ve her yaşantıyı bir öğrenme süreci olarak değerlendirmek. Yaşadığımız olaylar ile ilgili “bu bana ne öğretti?” sorusunu sorabilmek ve bu bakış açısına sahip olabilmek.
-Sıradanlıktan uzaklaşarak, hayatımıza farklılıklar katabilmek, kendimize farklı beceriler ekleyebilmek için yeni girişimlerde bulunmak.
-Sosyal ilişkilerimizi güçlendirerek, dostlarımızla ilişkilerimizi güçlendirmek, duygularımız gören, destekleyici ve şefkatli insanlarla bağ kurmak ve bu bağlarımızı güçlendirmek
-Ruh sağlığımızı güçlendiren, sağlıklı beslenme, hareket, egzersiz, spor ile ilgilenmek, doğa ile temasta kalarak, doğada ve açık havada zaman geçirmek.
-Yaşamımızda bizlere ilham veren amaçlar bulmak ve yaşamı anlamlandırmak. Yapmak istediklerimizi ertelemek yerine, küçük adımlar atmak, ulaşılmaz görülen büyük hedefler yerine, “bu gün başarabileceğim, gitmek istediğim yere beni ulaştıracak ne yapabilirim?” sorusunu sormak. 
Psikolojik sağlamlık, insana özgü her zorlayıcı durumun içinde bir armağan gizli olduğunu kabul edebilmek, düşememek değil, düştükten sonra kendi ellerinden tutabilmek, umutla hayat yolculuğuna kaldığın yerden devam edebilmektir.
Yolunuz açık, umudunuz bol olsun…

Yazarın Diğer Yazıları