PSİKOLOG SAADET ELEVLİ

ÇOCUK RESİMLERİNİ ANLAMAK

PSİKOLOG SAADET ELEVLİ

  • 722

Çocuk resimleri iyi analiz edilebilirse, çocukların iç dünyaları, olayları algılama şekilleri ve gelişimsel süreçleri ile ilgili pek çok bilgi verebilmektedir. Çocuk resimleri aynı zamanda bizlere, çocukların yetişkinlerle olan sorunlarını ve bu sorunları çözme şekilleri konusunda da pek çok bilgi aktarmaktadır. Çocuğun kağıdı kullanış şekli, kullandığı renkler, resim yaparkenki davranışları hepsi yetişkinlere önemli veriler sağlamaktadır. 
Çocuk için resim, yalın bir anlatım aracıdır. Küçük yaşta sözcüklerden daha güçlü bir ifade olan çocuk resimleri, çocuğun iç dünyasının dışarıya açılan kapıdır. Özellikle çekingen, sessiz ve sözel becerileri sınırlı bir çocuk için resim, önemli bir anlatı ve iletişim aracıdır. Resim, yazı dilini aşan, güçlü bir evrensel ifade biçimidir. Bu yüzden resim, çocuklarla iletişim kurmak için oldukça işlevsel bir araçtır 
Uzmanların yorumlarına göre, tüm sayfayı kırmızıya boyamak, saldırgan duyguları ve iddiacı davranışları yansıtmaktadır. Sıcak renkler çoğunlukla, sevecen, uyumlu ve iş birliğine açık tutumları yansıtırken, sürekli soğuk renkleri seçen çocukların çekingen, davranışsal problemler yaşayan çocuklar ve gerçek duygularını bastırma, gizleme eğilimi olan çocuklar tarafından kullanıldığı görülmektedir. 
Sayfanın tümünü kontrolsüz bir şekilde kaplayan resimlerin iç kontrol odağındaki zayıflıkları, yüksek hiperaktiviteyi işaret etmektedir. Bazen de çekingen, ürkek, zayıf ya da düşük benlik kavramına sahip çocukların arzu ettikleri güce sahip olabilme isteği nedeniyle de bu şekilde resimler yaptıkları da görülebilmektedir. Resimler her zaman olanı değil, bazen de olması istenileni, çocuğun özlem ve arzu duyduğu şeyleri de yansıtabilmektedir. 
Küçük boyut resimlerin, kağıdın çok küçük bir kısmına yapılan ya da kağıdın kenara küçük şekilde yapılan resimlerin de güvensizliği yansıttığı düşünülmektedir. Kendine güvensiz, yetersizlik hissi ön planda olan, kendini zayıf ve küçük gören çocukların çizimlerinin küçük ve silik olduğunu gözlemleyebiliriz. 
Çocuklar bazen yakından ilgilendikleri, endişe ya da rahatsızlık duydukları bedenin bazı kısımlarını, organlarını resimlerde eksik bırakabilirler. Bu da bize çocuğun iç dünyası ile ilgili önemli veriler vermektedir. Örneğin ellerin çizilmemesi, güvensizliği; kollar güç ve kuvvetin temsilcisi olduğu için, kolların çizilmemesi, içsel zayıflığı ifade edebilmektedir. Resimde ağız organının eksik bırakılması, iletişim güçlüğünü, bacak ve ayakların çizilmemesi, çocuğun kendini desteksiz ve yardımsız hissetmesini ya da hareketsizliğin bir ifadesini yansıtıyor olabilmektedir. 
Beden parçalarının abartılı şekilde büyük çizilmesi ya da küçük çizilmesi de çocuğun iç dünyası hakkında bilgi vermektedir. Büyük kafa resimleri yetenekli ve başarılı olma arzusunu, büyük ayaklar kendine güven duyma arzusunu, çok büyük kulak çizimleri işitme güçlüğünü ya da insanların kendi hakkında konuştuğunu düşünen kuşkucu düşünce içeriğini, büyük dişler saldırganlığın ifadesi olabilir. 
Aile içi iletişimin sınırlı olduğu durumlarda, çocukların ailenin her bir üyesini diğerlerinden ayırarak ya da aile üyelerini çizgilerle ayrılmış kutu içerisinde gibi çizebilir. Bu aile içindeki iletişimsizliğin bir sembolü olarak yorumlanabilmektedir. Çocuğun çizdiği aile resimlerinde, aile içinde baskın figürün, otoriter olarak algılanan ebeveynin daha büyük çizildiği görülmektedir. Bazen de anne figürünün aşırı özenilerek ve süslenerek çizildiği görülmektedir, bu durum anneye duyulan hayranlığın bir ifadesi olarak yorumlanabilmektedir. Bezen de ebeveyn kaybının yaşandığı durumda, örneğin çocuğun hayatında baba vefatı var ise, çocuk aile resminde, baba figürünü çok büyük bir figür olarak çizdiği de görülmektedir. Bu çizim, babaya duyulan özlem duygusunun bir ifadesi olarak yorumlanabilmektedir. Kardeş kıskançlığı olduğu durumlarda da, çoğunlukla çocuğun kardeşine resimlerinde yer vermediği görülmektedir. Anne baba ayrılığı olan durumlarda, anne babanın ayrı evlerde yaşamalarına rağmen, çocuğun resminde tüm aile bireylerini bir arada ve mutlu bir şekilde çizmesi, anne babası ile bir arada olmaya duyduğu özlemin bir ifadesi olarak yorumlanabilmektedir. 
Eğer çocukların resimlerini doğru anlayabilirsek, çocukların iç dünyaları ile ilgili pek çok bilgiye sahip olabiliriz. Bir çocuğu doğru anlayabilmek, ona yardım edebilmenin çok önemli ön koşularından biridir…
Tüm dünya çocuklarının doğru anlaşılabilmesi umduyla…
 

Yazarın Diğer Yazıları