Disparoni (Ağrılı cinsel ilişki)

Disparoni kelimesinin kökeni Yunancadan ‘’Dyspareunia’’dan gelmekte ve birbiriyle uyumsuz yatak arkadaşları anlamına gelmektedir. 
Disparoni, cinsel ilişkide yaşanan ağrı, acı, batma ve yanma gibi kişiyi huzursuz eden şikayetlerin bütününe verilen isimdir. Cinsel ilişki esnasında ağrı yaşama durumuna ise ağrılı cinsel ilişki veya disparoni adı verilmektedir. Fiziksel, psikolojik ve sosyal sonuçları da bulunmakta, özellikle evliliklerde önemli sorunlara yol açabilmektedir. 
Ağrılı cinsel ilişki nedenleri, hem psikolojik hem de fizyolojik olabilmektedir. Cinsel ilişkideki ağrıların %30’u psikolojik nedenlidir. Yaşanan ağrıların %70’ini ise fiziksel nedenler oluşturmaktadır.
 

Psikolojik Nedenler

Cinsel ilişkide ağrıların yaklaşık %30’u genellikle vajinismus gibi psikolojik nedenlerden ötürü meydana gelmektedir. Vajinismus ilişki sırasında istemsiz olarak vajinal kasların kasılması durumudur. Bu durumda penisin vajinaya girişi zorlaşır ve kişide ağrı veya acıya neden olur. Ağrı hissi yaşandıkça kasılmalar daha da artar ve bu süreç bu şekilde tekrarlanmaya devam eder. 
Ayrıca ilişkide ön sevişmenin olması gerektiği gibi gerçekleşmemesi ya da uyarılmanın eksik olması durumunda vajina yeteri kadar ıslanmayabilir. İlişkinin kendi akışına bırakılmamasıyla gerçekleşen bu durumlar ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilirler.

Fiziksel Nedenler

Disparoni nedenleri, %70 oranında fiziksel nedenlerden dolayı meydana gelmektedir. Fiziksel nedenleri anlamaya çalışırken ağrının nasıl gerçekleştiği önem taşır. Ağrının penis vajinaya girerken giriş kısmında olması farklı bir neden taşırken penis vajinaya girdikten sonra ağrının derinlerde hissedilmesi ise farklı bir neden taşır. Ayrıca ilişki sırasında yaşanan ağrının her seferinde mi yoksa bazı zamanlarda mı hissedildiği de dikkat edilmesi gereken bir diğer konudur. 
Disparoni sorununun yüzeysel fiziksel nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
o    Vajinit (Vajinal enfeksiyon)
o    Vulvar vestibulit sendrom)
o    Vulvit gibi dış genital bölge enfeksiyonları
o    Vajinaya daraltma ameliyatı gibi yapılan cerrahi müdahaleler 
o    Doğumdan sonra dikişlerin gerektiği gibi iyileşememesi
o    Doğuştan gelen kızlık zarı anomalileri 
o    Bartholin bezi ve kistleri
o    HPV enfeksiyonuna bağlı nedenler
o    HSV enfeksiyonu
o    Menopoz sürecinde meydana gelen vajinal kuruluk sorunu
Disparoninin derindeki fiziksel nedenleri ise şu şekilde sıralanabilir: 
o    Rahim yumurtalık ve tüplerle ilgili birtakım sorunlar (Kist, miyom, enfeksiyon ve apseler)
o    Yapılmış olan bazı ameliyatlar (Apandisit ameliyatı, sezaryen, myom cerrahisi)
o    Endometriozis hastalığı
Ağrılı cinsel ilişkinin tedavisi, günümüzdeki bilimsel çalışmalar ve tedavi yöntemleri sayesinde artık eskisi kadar zor değildir. Disparoni tedavisi için, öncelikle nedenlerin doğru tespit edilmesi önemlidir. Fizyolojik kaynaklı olma ihtimali öncelikle göz önüne alınarak, öncelikle bireyin uzman doktor tarafından fizyolojik muayeneden geçmesi istenmektedir. Disparoni nedeni fiziksel nedenlerden kaynaklı değil ise disparoniye neden olan sorun psikolojik kökenli ise cinsel terapi önerilmektedir.