Fethiye'de gömbe çarık geleneği yaşatılıyor
Muğla'nın Fethiye ilçesinde geleneksel giyim kültürünün önemli parçalarından biri olan gömbe çarık, ustaların elinde yaşatılmaya devam ediyor. Ayakkabı tamiri ustası Tunahan Uysal, günümüzde unutulmaya yüz tutan bu kültürü sürdürmek için çalışıyor.
Muğla’nın Fethiye ilçesinde yüzyıllardır süregelen gömbe çarık kültürü, birkaç usta sayesinde ayakta kalmaya devam ediyor. El emeğiyle üretilen çarıklar, hem kültürel bir miras olarak korunuyor hem de bazı vatandaşlar tarafından günlük yaşamda kullanılmayı sürdürüyor.
Ayakkabı ustası Tunahan Uysal, geçmişte ayakkabıların tamamen el yapımı olduğunu belirterek, “Eskiden insanlar ayakkabılarını kendi elleriyle yaparlarmış. İnce derilerden yapılan çarıklar kısa sürede aşınıyordu. Sonrasında manda derisine geçilmiş çünkü manda derisi hem dayanıklı hem de her mevsim kullanılabiliyor” dedi. Uysal, Nasrettin Hoca’nın çarık fıkrasını da hatırlatarak, “Hoca pazarda ‘Altı kağıt, altı kağıt!’ diye bağırmış. İnsanlar fiyatını ucuz sanıp almış ama eve gidince çarıkların altı yırtılmış. Hoca da ‘Ben size söyledim, altı kağıt diye bağırıyordum’ demiş. Gerçekten o dönemde bazı çarıklar kağıt gibiymiş” ifadelerini kullandı.
Manda derisinden yapılan çarıkların kalınlığının 4 - 4,5 milimetreye kadar çıktığını belirten Uysal, “Bu deriye kolay kolay bir şey olmaz. Yazın da kışın da giyilebilir. Ayrıca ‘beş çift’ denilen özel bir çorapla giyildiğinde ayak ne üşür ne de terler” diye konuştu. Fethiye Yarımadası’na özgü bir ayakkabı olan çarığın, bugün daha çok halk oyunları, kostümler ve yayla şenliklerinde tercih edildiğini anlatan Uysal, “Yöresel yaşantıyı sürdüren bazı insanlar hâlâ günlük hayatta çarık giyiyor. Ancak bu işi yapan usta sayısı çok azaldı, en fazla üç-dört kişiyiz” diyerek mesleğin yok olma tehlikesine dikkat çekti.
Bakmadan Geçme
