Türkiye 'tropikal geceler' ve 'ısı stresi' nin etkisi altında

Türkiye'de son günlerde Basra Alçak Basıncı' nın taşıdığı sıcak ve kuru "fön" rüzgarlarının etkisiyle birçok bölgede sıcaklık mevsim normallerinin 6 ila 12 derece üzerinde seyrediyor. Ülkeyi etkisi altına alan bunaltıcı "Afrika sıcakları" nedeniyle yurdun birçok noktasında termometreler gündüz 40, akşamları ise 30 derecenin üzerini gösteriyor.

Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Uzmanı Prof. Dr. Şermin Tağıl, AA muhabirine, dünya genelinde sıcaklıkların hızla yükseldiğini, Akdeniz Havzası'nda ise küresel ortalamanın neredeyse iki katı hızla ısındığını ifade etti.

Bunun, sıcak hava dalgalarının daha yoğun ve uzun süreli yaşanmasına neden olduğunu anlatan Tağıl, son günlerde etkili olan sıcak hava dalgası bir yandan yangın riskini artırırken, diğer yandan insan yaşamı ve ekosistem üzerinde su yoksunluğu gibi olumsuz etkilere neden olduğunu dile getirdi.

Vücudun fazla ısıyı dışarı atamaması sonucu "ısı stresi" oluşuyor

Tağıl, sıcaklık artışının gündüzün yanı sıra gece saatlerinde etkili olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Temmuz ayının son günlerine gündüz aşırı ısı stresinin, gece ise tropikal gecelerin damgasını vurduğunu söyleyebiliriz. Isı stresi, vücudun fazla ısıyı dışarı atamaması sonucu ortaya çıkan bir durum ve insan sağlığını olumsuz etkiliyor. Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi verilerine göre temmuz ayının son haftasında Türkiye'nin yüzde 80'inden fazlasında hissedilen sıcaklık 32 derece ve üzerinde seyrediyor. Yani şiddetli ısı stresi yaşadığımız günler içindeyiz. Batı, Güney ve Doğu Anadolu'nun büyük kesiminde hissedilen sıcaklık 38 derece ve üzerine çıkarak çok şiddetli ısı stresi oluşturuyor. Özellikle Güneydoğu Anadolu'da ise hissedilen sıcaklıklar 46 derece ve üzerine çıkarak aşırı ısı stresi etkisini gösteriyor."

"Tropikal gece" sayısı artıyor

Gece saatlerinde ise sıcaklığın 20 derecenin altına düşmemesi anlamına gelen "tropikal gece" etkisinin yaşandığını ifade eden Tağıl, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ülkemizde tropikal gece sayısı her geçen yıl artıyor. Tropikal geceler daha önce sadece Güneydoğu'da görülürken, şimdi Güney, Batı ve İç Anadolu'da da sıkça karşılaşıyoruz. 2024'te Batı Anadolu'da yaklaşık 40 tropikal gece yaşanmıştı. Bu yaz da özellikle içinde bulunduğumuz haftalarda tropikal geceleri yaşıyoruz. İçinde bulunduğumuz günlerde gece sıcaklıkları yer yer 25 derecenin üzerinde seyrediyor. Bu tür tropikal gece sayısındaki artışlar iklim değişikliğinin bir göstergesi ve bazı bölgelerin ikliminin tropik özelliklere doğru kaydığının işareti. Gece sıcaklıklarının 20 derecenin altına düşmemesi, uyku kalitesini düşürmenin yanı sıra tarım ve enerji talebi gibi birçok alanda yaygın etkilere yol açıyor. Isı stresi ve tropikal gecelerin artması iklim değişikliğinin günlük yaşamımıza ne kadar yayıldığını açıkça ortaya koyuyor."

“Gündüz ayrı gece ayrı sıcak”

Rekora yakın sıcaklıkların seyrettiği İzmir'de akşam saatlerinde serinlemek için Kordonboyu'nda zaman geçiren Emir Aksel ise aşırı sıcaklıkların kendilerini etkilediğini belirtti.

Aksel, "Gündüz ayrı gece ayrı sıcak. Klimasız çok zor. Bunaltıcı bir sıcak var ve huzursuz ediyor, ister istemez stres oluyoruz. 'Gece olsun da rahat uyku çekelim' artık bunu diyemiyoruz. Kliması olmayanlar için daha zorlu bir süreç. Gece hava sıcaklığı 20 derecenin üstünde." ifadesini kullandı.

Hasan Gülmez de klima kullanarak ve evden fazla çıkmayarak sıcaklıklardan korunmaya çalıştıklarını vurgulayarak, "Sıcaktan korunamayınca stres yaşıyoruz. Dolayısıyla evlerden fazla çıkmamaya çalışıyoruz. Akşam saatlerinde balkona çıkıyoruz. Balkonda bile durulacak durumda değil. Gece saatlerinde tropikal dediğimiz havalar 35 derecelerde seyrediyor." diye konuştu.