Tom Sawyer'ın Maceraları'nın Yazarı Mark Twain Hakkında Bilmediğiniz 8 Şey

Edebiyatla az çok ilgiliyseniz eminiz Tom Sawyer ve Huckleberry Finn isimlerini en az bir defa duymuşsunuzdur. Bugün bu iki karakteri dünyaya kazandıran Amerikalı yazar Mark Twain hakkında fazla bilinmeyen 8 ilginç bilgiyi sizlerle buluşturuyoruz. Yazarın gemi sevdasının nasıl korkunç bir trajediyle sona erdiğini ve Huck Finn karakterinin gerçekte kimden esinlenildiğini merak ediyorsanız, vakit kaybetmeden başlayalım. İşte Mark Twain’in hayatı ve eserleri ile ilgili öne çıkan satırlar!

Mark Twain Hakkında İlginç Bilgiler
Bebekken Hayatta Kalması Sürpriz Kabul Edilmişti
Asıl adı Samuel Langhorne Clemens olan yazar Florida, Missouri’de, 1835 yılının 30 Kasım günü dünyaya geldi. Twain, beklenenden iki ay evvel doğdu ve yedi yaşına gelene kadar sürekli hastalıklarla uğraşan kırılgan bir bedene sahip oldu. Clemens Ailesi’nin yedi çocuğundan altıncısıydı. Ama ne yazık ki bu yedi kardeşten sadece üçü yetişkinliklerine kadar yaşayabildi. Market işleten ve kendi kendini iyi yetiştirmiş bir avukat olan Clemens’in babası John Marshall 1839’da ailesini de alarak Hannibal, Missouri’ye taşındı. Taşınmaktaki amacı daha iyi iş imkânları bulabilmekti. Taşındıkları yerde yaşadıkları Twain’de kalıcı yer etmiş olacak ki yazar yıllar sonra ünlü eserleri Tom Sawyer’ın Maceraları ve Huckleberry Finn’nin Maceraları kitaplarında Hannibal’dan bol bol faydalandı. Kitaplar, Hannibal’ın kurgusal bir versiyonunda geçiyordu. Baba John Marshall Clemens Hannibal’da sulh hâkimi olmuş olsa da ailecek ekonomik olarak kötü durumdalardı. Samuel Clemens 11 yaşındayken babası 49’unda zatürre nedeniyle öldü.

Mark Twain’in Resmi Eğitimi Yarıda Kaldı
1848 yılında, babasının ölümünden bir sene sonra Clemens Hannibal’da bir gazetede tam zamanlı yazman yardımcısı olarak çalışmaya başladı. 1851’de Orion’da ağabeyinin sahibi olduğu yerel bir gazetede dizgici olarak kariyerine devam etme kararı aldı. Bu noktadan sonra nihayet yazar olarak ilk işini yaptı: Basım için iğneleyici kısa bir yazı kaleme aldı. 1853 yılına geldiğinde 17 yaşındaki Clemens Hannibal’dan ayrılıp birkaç yıl boyunca New York, Philadelphia, Keokuk, Lowa gibi şehirlerde yaşadı ve yazman olarak kariyerini sürdürdü.

Gemi Kaptanlığı Kariyeri Hezimetle Sonlandı
1857’de Clemens, Mississipi Nehri’nde buharlı gemi kaptanı yardımcısı oldu. Bir sonraki yıl Clemens haziran ayının başlarına kadar çalışmış olduğu Pennsylvania isimli vapurda küçük kardeşi Henry’ye de bir iş ayarladı. 13 Haziran’da Pennsylvania, Memphis yakınlarında yolculuk ederken ölümcül bir kazan patlaması kazası yaşandı. Kazada ölenler arasında yazarın küçük kardeşi de vardı. Samuel Clemens bu olay üzerine her ne kadar yıkılmış olsa da 1859’da kaptanlık lisansını almaktan vazgeçmedi. Amerika’da 1861’de İç Savaş çıkıp Mississipi’de ticari trafik durana dek buharlı gemilerde çalışmaya devam etti. Clemens’in yazarlık ismi olan ve buharlı gemiler için suda güvenli derinlik olan 3.5 metre anlamına gelen Mark Twain takma adı da bu günlerde şekillendi.

Mark Twain İç Savaş Yıllarında Kısa Bir Süreliğine Güneyli Birlikler için Hizmet Verdi
İç Savaş’ın başlamasından kısa bir süre sonra 1861’de 25 yaşındaki Clemens, Güneyli Birlikler’in tarafında olan Marion Kolcuları’na katıldı. Bu birlik Amerika’da kölelik uygulamasına tamamen karşıttı. O küçük bir çocukken ailesi köle sahibi olsa da Clemens’in savaş hakkında güçlü ideolojik inançları olmadığı için bu birliğe katılmıştı. Katılmaktaki amacı aslında Güneyli köklerine sadık olduğunu göstermek istemesiydi. Marion kolcularında geçirdiği günleri fazla uzun sürmedi: İki hafta devam eden talimlerden sonra doğru dürüst silahları olmayan Marion Kolcuları, Clemens’in öğrendiğine göre Ulysses Grant tarafından yönetilen Birleşmiş Güç’ün üzerlerine geldiği dedikodusu kulaklarına gelince dağıldı. Bir sonraki ay Clemens, Missouri’yi ve savaşı arkasında bıraktı ve Nevada’nın bölgesel sekreteri olarak atanmış ağabeyi Orion ile birlikte batıya doğru yola çıktı. Vardıklarında Clemens bu kez şansını gümüş madenciliğinde denedi ve başarısız oldu. Ardından 1862 güzünde Virginia City’de bir gazetede muhabir olarak işe başladı. Bir sonraki şubatta Mark Twain ismini ilk defa kullanmadan önce W. Epaminondas Adrastus Blab ve Thomas Jefferson Snodgrass isimlerini rumuz olarak seçti. Tüm bunlar olurken hayatının ilerleyen safhalarında Clemens, Ulysses Grant ile arkadaş oldu ve 1885’te çok satan eserler arasında giren önceki başkanın biyografisini birlikte yayımladılar.

California’da Altın Yerine Edebiyata Atacağı İlk Adımı Buldu
Mayıs 1684’te düello yapmak için anlaşıp daha sonra kavga zamanı gelmeden büyük ihtimalle bölgenin düelloya karşı olan yasalarını çiğnememek için kaçtığı Nevadalı rakip bir gazeteciye meydan okudu. Twain muhabir olarak kariyerine başlayacağı San Fransisco’ya gitti. Ama zaman geçtikçe yaptığı işte başarısızlığı göze battı ve kovuldu. Aynı yılın ilerleyen vakitlerinde bar kavgasında tutuklanan bir arkadaşı için kefaret parası gönderdi. Bu arkadaşı başka bir şehre geçince senedi ödeyecek parası olmayan Twain, San Francisco’dan bir süreliğine ayrılması gerektiğine karar verdi ve California’nın Tuolumne ilçesindeki Jackass Hill bölgesine arkadaşlarının madenci kulübesine gitti. (Jackass Hill bölgesi 1849 yılında altın madeni bulunması sebebiyle oldukça gözdeydi ama Twain’in oraya gittiği vakitlerde az sayıda madenci kalmıştı). Bir gün Calaveras ilçesinde Angels Camp kasabasının yakınlarında bir bardayken Twain bir adamın kurbağa zıplatma yarışması hakkında konuştuğuna kulak misafiri oldu. 1865 şubatında San Francisco’ya döndüğünde New York’taki bir yazar arkadaşından mektup aldı. Arkadaşı bir kitap hazırlamaktaydı ve Twain’in kendisine bir hikâye gönderip gönderemeyeceğini soruyordu. Twain barda duyduğu kurbağa yarışmasıyla ilgili yazmak istedi ancak kendisi hikâyeyi tamamladığında kitap çoktan yayınlanmıştı. Hal böyle olunca Twain’in arkadaşı hikâyeyi New York’un Cumartesi Eki’ne gönderdi. Hikâye 18 Kasım 1865’te basıldı. Bu esprili hikâye döneme damgasını vurdu ve ülke genelinde her yere yayıldı. Metin en sonunda da Calaveras İlçesinin Ünlü Atlama Kurbağası (The Celebrated Jumping Frog of Calaveras County Calaveras) adını aldı.

Mark Twain, Huckleberry Finn’i Yazarken Gerçek Bir Kişiden Esinlenmişti
Savaş öncesi Güney’inde geçmekte olan Huckleberry Finn’in Maceraları’nda yer alan karakter Mississippi Nehri’nde sal üzerinde Jim ile birlikte yolculuk eden genç, toplumla uyumsuz, firari bir köleydi. Huck Finn karakteri edebi olarak ilk önce Tom Sawyer’ın Maceraları kitabında, Tom’un kafadarı olarak ortaya çıktı. Bu karakterin baz alındığı kişi Twain’den dört yaş küçük Hannibal’da yetişmiş bir oğlan çocuğu olan Tom Blankenship’ten başkası değildi. Blankenship’in ailesi çok yoksuldu ve işçi olan babası kasaba genelinde ayyaş olarak ün salmıştı. Twain’in otobiyografisinde bu karakteri tasarlayışını şu şekilde anlattı: “Huck Finn’i yazarken Tom Blankenship’i tamamen olduğu gibi ele aldım. Cahil, pis, doğru dürüst beslenmeyen birisi ama her çocuk gibi kalbi tertemiz.” Blankenship’e daha sonra ne olduğunu kimse kesin olarak bilmiyor. Twain daha sonraları onun Montana’da sulh hâkimi olduğunu duyduğunu belirtmiş ama başkaları hapse girip koleradan öldüğünü söylüyor. Eserin raflardaki macerası da en az Blankenship’in akıbeti kadar çalkalantılı. 1885’te Amerika’da yayınlanmasının ardından Concord’da halk kütüphanesi tarafından kaba dili ve ahlak dışı tonu yüzünden yasaklandı. 20. yüzyılın ortalarında eleştirmenler kitabı ırkçı olarak yaftaladı ve takip eden yıllarda bazı okulların okuma listesinden kaldırıldı. Pek çok akademisyen kitabı bu yaftasından kurtarmak için yıllar boyunca çaba göstermek zorunda kaldı.

Oldukça Beceriksiz Bir Girişimciydi
Başarılı bir yazar olmasından sonra Mark Twain parasını mantıksız yatırımlara harcadı ve en sonunda da battı. En fena bozguna uğradığı otomatik dizgi makinesi satmakla ilgili olan yatırımlarından biri ona neredeyse 200.000 dolara mal oldu. Bu kaybı, 1890’da Amerikan ailelerinin birçoğunun yıllık 1.200 dolardan az kazandığı düşünüldüğünde oldukça büyük bir miktardı. Trajikomiktir ki Twain’in yeni bir icat olan telefona yatırım yapması istendiğinde, yazar mucit Alexander Graham Bell’i reddetmişti. Twain’in kendisi de pek çok değişik ürün icat etti. Bunların arasında oldukça iyi satan yeni bir tür ajanda ve doğru dürüst satamamış pantolonlar için elastik kayış bulunuyor. 1891’de Twain 1874’ten bu yana yaşamış olduğu 25 odalı Hartford şehrindeki evini kapatıp ailesiyle birlikte daha ucuza yaşayabilmek için Avrupa’ya yerleşti (ayrıca bu değişimi hasta olan karısına iyi gelebileceğini de düşünüyordu). Yine de 1894’te 10 yıl önce kurduğu yayınevinin başarısız olmasıyla Twain battığını resmi olarak duyurdu. Bir sonraki yıl borçlarını ödeyebilmek için tecrübelerini insanlarla paylaşacağı konuşmalar için dünya turuna çıktı. Böylece birkaç yıl içinde borçlarını kapatmayı başardı.

Yaşayan ve Doğrudan Onun Soyundan Gelen Kimse Bulunmuyor
1870’te Clemens New York, Elmira’da köleliğin kaldırılması taraftarı bir ailenin kızı olan Olivia Langdon ile evlendi. İki genç, Avrupa’dan Kutsal Topraklara olan bir yolculukta Quaker City açıklarında bir buhar gemisinde Clemens ile tanışan Olivia’nın abisi sayesinde bir araya gelmişti. (Clemens 1869’da çok satan gezi kitabı Masumlar Yurtdışında’da bu geziden bahsediyor). Çiftin erken yaşlarda ölen bir oğulları ve yirmili yaşlarda hayatını kaybeden iki kızı dâhil dört çocukları oldu. Olivia Clemens 1904 yılında 58 yaşındayken hayatını kaybetti ve 21 Nisan 1910’da son aylarda iyice sağlığı bozulan eşi de 74 yaşında Connecticut, Redding’deki evinde öldü. Yaşayan tek çocukları Clara 1962’de 88 yaşındayken yaşamını yitirdi. Clara’nın ise tek bir çocuğu vardı: 1966’da ölen Nina Gabrilowitsch. Nina’ın çocuğu olmadığı için bugün Samuel Clemens’in soyundan gelen kimse bulunmuyor.