Muğla'da zeytin ağaçları bilimsel yöntemlerle yeni yerlerine taşındı

Muğla’daki termik santrallerin rezerv sahalarında bulunan zeytin ağaçlarının taşınmasına yönelik çalışmaların ilk etabı başarıyla tamamlandı. Ankara Üniversitesi liderliğinde yürütülen Ar-Ge projesi ve bilimsel raporun ardından 151 zeytin ağacı gençleştirme budaması ve kök koruma teknikleri uygulanarak yeni yerlerine taşındı. Her bir ağacın koordinat bilgileri, budama durumu, kök yapısı ve sağlık verileri kayıt altına alındı; fotoğrafları çekilerek dijital arşive eklendi.

Zeytinleri korumak yasayla zorunlu hale getirildi

4 Ağustos 2025’te yayımlanan "Maden Kanunu’nun Geçici 45. Maddesinin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar" ile, madencilik sahalarında kalan zeytin ağaçlarının kesilmesi yasaklandı; taşınması veya taşınamayanların yerine iki katı kadar yeni fidan dikilmesi zorunlu hale getirildi. Bu düzenlemenin amacı, enerji arz güvenliğini sağlarken bölgedeki zeytin varlığını korumak ve tarımsal üretimin devamını güvence altına almak.
 

Ar-Ge çalışmasıyla yüzde 100 başarı sağlandı

Taşıma başlamadan önce Ankara Üniversitesi Teknokent bünyesinde bir Ar-Ge çalışması yürütüldü. Pilot uygulamada 9 zeytin ağacı kök koruma ve toprak hazırlığı yapılarak taşındı; bir aylık izleme sonucunda tüm ağaçların sağlıklı şekilde tuttuğu görüldü.

151 ağaç başarıyla yeni yuvalarına taşındı

Ar-Ge başarısının ardından ilk etapta 151 zeytin ağacının taşınması tamamlandı. Çalışmalar, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mücahit Taha Özkaya’nın liderliğinde, bilim kurulu gözetiminde gerçekleştirildi. Her bir ağaç için koordinat bilgileri, budama durumu, kök yapısı ve sağlık verileri kayıt altına alındı, fotoğrafları çekildi ve dijital arşive eklendi.

Ağaçlara yüzde 100, yüzde 75 ve yüzde 50 olmak üzere değişen oranlarda gençleştirme budaması yapıldı, kök koruma teknikleri uygulandı ve yeni dikim alanlarında tutunma şanslarını artıracak şekilde can suyu verildi. Saha çalışmaları ile ilgili bilgi veren Ziraat Mühendisi Muhittin Kayabaş yaptığı açıklamada "Zeytinlerimizi koruyarak, budayarak taşıdık ve aynı gün yeni yerlerine diktik. Her bir aşama tek tek kayıt altına alındı" İfadelerini kullandı.

Muhtarların katılımıyla şeffaf süreç

Taşıma sırasında Muhtarlar Danışma Kurulu üyeleri de sahada hazır bulunarak tüm işlemleri yerinde gözlemledi. Muhtarlar Danışma Kurulu Sözcüsü ve Karacaağaç Muhtarı Dursun Uysal yaptığı açıklamada şunları söyledi:

"İkizköy’den taşınan zeytinleri yerinde inceledik. Dalından filizinden tuttuğunu gördük. Sadece yerleri değiştirildi zeytinlerin. Bize ‘dalından tutar mı’ diyenlere seslenmek istiyorum: Tutuyor yerinde gördük. Hemen hemen 5 cm sürgün verdiğini gördük."
Taşınan zeytinler, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) ve Muhtarlar Danışma Kurulu’nun gözetiminde yeni yerlerinde takip edilecek. Elde edilecek veriler düzenli raporlarla kamuoyuna açıklanarak sürecin şeffaflığı sürdürülecek.