Fethiyeli Çiftçiden Sitem: 'Salatalığı 5 TL'ye Satıyorum, Markette 56 TL Yazıyor!'

Fethiye'nin Çamköy Mahallesi'nde seracılık yapan Mehmet Ali Borcu, üretim maliyetlerinin giderek arttığını ve çiftçilerin ayakta kalmakta zorlandığını söyledi. Çiftçiliğin her geçen yıl daha da güçleştiğini dile getiren Borcu, yaşadıkları zorlukları şu sözlerle anlattı:

'Çiftçilikle uğraşıyorum. Seracıyım. Yayla bölgesinde seramız var, Fethiye bölgesinde seramız var. Şu anda gidişat durumumuz hiç iyi değil. Çiftçilik sektörü gerçekten iyi değil. Girdiler, çıktılar çok masraflı. Fideler, mazot, gübre, ilaç… Hepsi uçtu, aldı başını gidiyor.'

Borcu, sadece bir dönüm serayı sürmenin maliyetinin dahi 3.000 TL'yi bulduğunu belirterek, 'Bir dönüm serayı adam 3.000 TL'ye sürüyor. Yevmiyeci saati 150 TL olmuş. Adam sabah sekizde geliyor, akşam beşte gidiyor, alıyor 1.200 TL parasını. Her şey onlarda rahat, ama en zor iş çiftçilikte' dedi.

Ürün fiyatlarının yıllar içinde değişmediğini, ancak üretim maliyetlerinin katlandığını belirten Borcu, domatesi hl aynı fiyata satmak zorunda kaldıklarını ifade etti:

'Domates fidesi olmuş 50 TL. Şu anda aşılı domates fidesi, gübrelerin en düşüğü 1.500 TL ile 3.000 TL arası. Gider çok. Bu sattığımız 3 TL, aldığımız 10 TL! 1997 yılında domates 3 liraydı. 2025 yılında yine 3 TL.'

Marketlerdeki fiyat farkına isyan eden Borcu, yaşadığı şaşkınlığı şu sözlerle anlattı:
'Dibimde, benim 100 metre dibimde market var, serada yetişen domates markette 30-40 TL'yi geçiyor. Salatalığı ben 5 TL'ye sattım, geldim markete baktım, 56 TL. Çalışan benim, üreten benim, hale götürüp satan benim. Ama hazır alıp satan daha krlı oluyor. Baktım, kalp krizi geçireceğim neredeyse! 56 TL yazmışlar, 5.600 TL desem değil... Yani çiftçinin durumu çok zayıf.'

Borcu, üreticiden çıkan ürünün, tüketiciye ulaşana kadar fahiş fiyatlara yükseldiğini belirterek, denetim eksikliğine dikkat çekti:

'Çiftçiden üretici 1 TL'ye satıyor ama yerine ulaşana kadar 40 TL oluyor. Şimdi şöyle bir şey var: En kolayı şu anda hazırı satmak. Neden dersen, adamın derdi yok. Gidiyor, çiftçiden 3 liraya alıyor. Götürüyor pazarda, halde bunu 40 liraya satıyor. Tamam, gideri var, masrafı var, adamın maliyeti var. Ama yarı yarıya kr yaptığında yine çiftçi kaybediyor.'
Bu dengesiz kazanç yapısında çiftçinin sistematik olarak kaybettiğini vurgulayan Borcu, 'Bu böyle giderse çiftçi bitti,' dedi ve maliyetlerin ne denli arttığını şöyle örnekledi:
'Zaten küçük çiftçinin işi sıkıntılı. 40-45 TL'ye fide alacak, dikecek bir dönüm sera… Hanım, işçi, maliyet şu anda net 150.000 TL'yi buluyor. İlacı, gübresi, fidanı, işçisi... Hepsi yani, maliyet döktüğünde oraya varıyor.'

Mehmet Ali Borcu, devletten destek ve denetim talep ederek sözlerini şöyle tamamladı:
'Devletimiz bu konulara, çiftçinin bu durumuna bir el atsın. Büyüklerimizden bunu bekliyoruz. Bizim ilçe tarımımız var, tarım müdürlüğümüz var… Bunları denetleyecek kimse yok mu? İnsanlarımız var ama herkes geri duruyor.'